Uspon na vrhove Čvrsnice od 13-17.08. 2014.
Ovo je priča o planini Čvrsnici, hercegovačkoj lepotici koja slovi kao jedna od najviših planina Bosne i Hercegovine. Najviši vrh je Pločno, koji iznosi 2228 metara n.v., i to je ujedno najviši vrh regije Hercegovina i ujedno treći vrh po visini u Bosni i Hercegovini, posle Velikog Vitla na Magliću i Volujka Ova planina se spominje još od davnih vremena. Svojim surovim i nepristupačnim predjelima bila je utočište mnogima. Posebno se spominjala u vrijeme Mijata Tomića i osmanske vladavine na ovim prostorima. Veliki deo ove planine je sastavni deo Parka prirode Blidinje. Od svih bosansko-hercegovačkih planina Čvrsnica je najviše razbijena u pojedine visoravni. Čvrsnicu sačinjava skup nekoliko visoravni i grebena, koji su rastavljeni dubokim dolinama pritoka reke Neretve. Pruža se pravcem severozapad jugoistok, praktičoi od Duvanjskog polja pa do Neretve i spada u Dinarske planine.
Proteklog vikenda jedna manja grupa planinara (nas devetoro) u organizaciji PSD Stražilovo iz Sremskih Karlovaca spremna na velika iskušenja odlučila je da se popne na neke vrhove ove planine i da krene u nesvakidašnju avanturu. Krenuli smo sa ciljem da sa velikim rančevima koji su često bili teži od 20 kg iz doline na 250m nv. kroz kanjon Dive Grabovice. obilazeći Veliki Kuku, dopremo do doma pod Vilincom na 1961m nv. Ova planina obiluje mnogim vrhovima preko 2000m. Njena površina je izbrazdana dubokim kanjonima između kojih su se ugnijezdile visoravni obrasle gustim borovima krvuljima.
Do Sela Diva Grabovica stižemo sa magistralinog puta M-17 Sarajevo-Mostar skretanjem kod hidroelektrane Grabovica na Neretvi. Od ovog mjesta kreće staza sa konstantim usponom prvo do alpinističkog bivaka Žiško na 660m u podnožije stene Velikog Kuka gde ima i vode koja na ovoj planini zlata vedi. Zatim se kreće uspon feratom do 1150m između stena velikog Kuka i Međeda sa šlemovima, prusicima i karabinerima, gde su stene vrlo krušljive. U slučaju jačeg vetra kamenje se pokreće i postoji opasnost od povreda. Ovaj deo staze sve dok se sa sajli ne dođe u šumu je i najzahtevniji u tehničkom pogledu. Posle 300m dosta strmog uspona kroz gustu šumu izlazimo na kameniti teren delimično pokriven travom i tako sve do doma. Posle 8 sati hoda stigli smo u planinarski dom Vilinac. Bili smo vidno umorni a neki naši drugovi su bili veoma iscrpljeni zbog nošenja veoma teških ranaca. Iako smo nosili šatore i vreće većina nas se odluči da prespava prvu noć u zagrejanom domu. Večeru koju nam je pripremo domar Sabahudin iz Jablanice nam je povratila snagu a i raspoloženje.
Na najviši vrh može se doći preko više planinarskih staza. MI smo kretali od doma kroz borove krivulje izelenu travu. Na izlasku iz borove šume nalazi se nisko rastinje, nakon kojega dolazi kameniti teren oskudan s biljnim svijetom, koji „prati“ planinare sve do vrha Pločnog. Pošto je Čvrsnica i u vojnom i u strateškom smislu izrazito zanimljiva, vojska Jugoslavije na Pločnom je sagradila objekat za duži boravak. U zadnjem ratu objekat je nekoliko puta raketiran i oštećen. I danas je u uporabi, a jednim dijelom se koristi i u civilne svrhe. Uglavnom, sada se tu nalazi telekomunikacijsko središte kao i TV odašiljači.
Nakon dva dana provedena na Čvrsnici krećemo nazad u naš kamp u selu Diva Grabovica stazom koja nije ništa manje atraktivna od prethodne. Na 5km koliko je staza trebamo izvršiti spust od 1880m. Usput se penjemo na Veliki Vilinac 2118m, Mali vilinac i Drinjaču 2028m, prolazimo pored hajdučkih vrata na 2000m nv. i dva skloništa i jednog veoma lepog vidikovca u blizini lovačke kolibe Žlijeb na 890m.n.v i tako se spuštamo kroz bukovu šumu sve do sela gde nam je i kamp. Tu, noćijevamo u našim šatorima. U nedeljuu poslednjeg dana krećemo put Jablanice gde posećujemo srušeni most na Neretvi i memorijal posvećen 4. Neprijateljske ofanzive koja je trajala od od februara do marta 1942.
Čvrsnica, kao i svaka druga planina ima svoje posebnosti i ljepote koje ju krase. Građena je od materijala, zbog kojega su mnogi njezini dijelovi veoma atraktivni za fotografiranje. Pogledi koji se kreću na istok prema Prenju i Igmanu, na zapad prema Dinari, na sjever prema Vranu i Raduši i na jug prema Čabulji i Biokovu, učinit će da svaki planinar osjeti najljepše čari planina, vedrinu i harmoniju vrhova, i širinu dalekih vidika, koji u svakome čovjeku koji voli prirodu jačaju želju za nekim ljepšim i boljim životom.I ako smo mnogo žuljeva natukli i mnogo čarapa pocepali Čvrsnica nas sa svim svojim lepotom iznova privlači i poziva da ju opet posjetimo.
Zoran Marković
